Jeśli uszeregujemy modyfikatory oświetlenia pod względem ich możliwości i zaawansowania zaczynając od najprostszych i kończąc na najbardziej skomplikowanych to gdzieś pomiędzy czaszami i softboxami powinniśmy znaleźć parasole fotograficzne. Na tym jednak nie koniec bo same parasole dzielą się na co najmniej kilka rodzajów o rożnych zastosowaniach. Postaramy się je tutaj przybliżyć.
Parasole fotograficzne są w zasadzie bardzo specyficznym wariantem czaszy. Są składane, mają inny sposób montażu i nieco inny zakres możliwości jednak ich działanie jest bardzo podobne – odbijają światło w określonym kierunku i pod ograniczonym kątem.
Parasol dyfuzyjny to parasol z białą półprzezroczystą tkaniną. Z tego powodu nazywa się je również parasolami transparentnymi. Ich zadaniem jest rozpraszanie światła pochodzącego z jednego źródła: lampy reporterskiej, lampy studyjnej bądź lampy oświetlenia ciągłego. Dlatego też parasole dyfuzyjne montuje się tak by „osłaniały” źródło światła, czyli kopułą w kierunku obiektu, który fotografujemy. Dzięki temu światło, które rozchodzi się we wszystkich kierunkach zostaje częściowo rozproszone. Możemy w ten sposób zapewnić miękkie, „łagodne” oświetlenie.
Wadą takiego rozwiązania jest to, że znaczna część światła rozchodzi się w kierunku przeciwnym do fotografowanego obiektu, tam może odbić się od kolejnych przeszkód i ostatecznie wpłynąć na nasz plan zdjęciowy. Odpowiedzią na tego rodzaju problemy jest softbox, który ukierunkowuje światło znacznie precyzyjniej.
Zasada działania parasola odbijającego jest odwrotna niż w przypadku parasola dyfuzyjnego – zamiast przepuszczać światło przez powierzchnię dyfuzyjną, odbijamy je od wewnętrznej powierzchni parasola, nadając mu w ten sposób kierunek. Wyróżniamy trzy podstawowe rodzaje parasoli odbijających białe, srebrne i złote. Pozwalają one uzyskać odmienne efekty. Światło odbite od parasola srebrnego ma barwę neutralną – choć to zależy również od samego źródła światła, niemniej jednak srebrna powierzchnia zazwyczaj oziębia barwę oświetlenia. Z kolei złoty parasol odbijający zapewnia cieplejsze barwy (o temperaturze barwowej pisaliśmy tu: Oświetlenie studyjne w fotografii). Biała powierzchnia nie zmienia temperatury barwowej tak jak srebrna czy złota, pozwala jednak nieco zniwelować ostre cienie fotografowanej sceny i w ten sposób uzyskać bardziej naturalne oświetlenie. Gdybyśmy oświetlali nasz obiekt światłem nierozproszonym, bezpośrednio z lampy, cienie byłyby ostre a cała scena zatraciłaby naturalny, trójwymiarowy wygląd.
W tym przypadku również mamy do czynienia z problemem w postaci nieprecyzyjnie ukierunkowanego światła. Większa jego część jest odbijana w kierunku obiektu, jednak rozchodzi się pod kątem ograniczonym jedynie przez zakrzywienie płaszczyzny odbijającej parasola, tym samym kąt rozprowadzania światła jest bardzo szeroki i trafia ono nie zawsze tam gdzie byśmy chcieli. Zewnętrzna powierzchnia tego typu parasoli jest zazwyczaj czarna – po to by ograniczyć możliwość dodatkowego odbicia światła.
Szczególnym wariantem powierzchni odbijającej jest wariant mieszany, w którym pasy parasola są na przemian: srebrne i złote. Odbite od takiej powierzchni światło jest rozwiązaniem pośrednim. Wybierając powierzchnię odbijającą naszego parasola decydujemy o charakterze oświetlenia jakim będziemy się posługiwać.
Podstawowy podział parasoli obejmuje zatem ich funkcję: parasole dyfuzyjne (rozpraszające) lub parasole odbijające, te z kolei dzielą się pod względem barwy powierzchni odbijającej. To jednak nie koniec podziałów bo jest jeszcze jeden bardzo ważny aspekt, o którym powinniśmy wiedzieć: Kształt parasola. Nazewnictwo w tym przypadku może się wydawać nieco przypadkowe, ponieważ mówimy o parasolach parabolicznych oraz sferycznych. Jeśli jednak podejść do zagadnienia z pewną skrupulatnością to budowa parasola sferycznego może się różnić od parasola parabolicznego bardzo subtelnymi szczegółami. Jakie są zatem różnice?
Zwyczajowo jako parasole paraboliczne określa się stosunkowo płytkie konstrukcje o dość dużej średnicy od ok. 130cm do ponad 2 metrów. Charakteryzują się tym, że mają więcej „boków” niż klasyczne parasole studyjne. Zwykle są to też jedne z droższych modeli i dość trudno znaleźć ich tańsze zamienniki dobrej jakości. Jest tak z uwagi na precyzję z jaką muszą odbijać światło. Duża ilość „żeberek” parasola (zwykle ok. 16) pozwala uzyskać odpowiedni kształt a co za tym idzie, pożądany kąt odbicia. Dobry parasol paraboliczny powinien skupiać większą część światła w punkcie centralnym. Ostatecznie powinniśmy otrzymać duży snop światła (zbliżony średnicą do średnicy samego parasola) jaśniejszy w środku i bardzo płynnie słabnący ku krawędziom. Jest tak dlatego, że promienie światła emitowanego przez parasol paraboliczny biegną równolegle do siebie, a jego większość zbiega się właśnie w punkcie centralnym.
Jedną z największych zalet parasoli parabolicznych jest ich mobilność. Mimo bardzo dużych gabarytów mają klasyczną konstrukcję parasolkową, łatwo je złożyć i przenieść a jednocześnie oferują szerokie spektrum możliwości w tym znacznie lepszą kontrolę nad światłem niż zwyczajna parasolka fotograficzna.
Tej nazwy z kolei używa się głównie dla wyróżnienia grupy parasoli, których kształt w przekroju zbliżony jest do półokręgu (w rzeczywistości – do wycinka sfery). Dzięki takiej konstrukcji czaszy są one głębsze od wspomnianych wyżej parasoli parabolicznych. Występują również w bardzo dużych rozmiarach, przekraczających często 2m. Ze względów na gabaryty określa się je często wprost jako parasole studyjne. Warto zauważyć, że konstrukcje tego typu mają już bardzo niewiele wspólnego z mobilnością i wygodą właściwą zwyczajnym parasolkom fotograficznym, potrzebują zwykle oddzielnego statywu i to lampa błyskowa montowana jest do parasola nie zaś odwrotnie jak ma to miejsce w przypadku standardowych modyfikatorów.
Skoro parasole są dostępne w tylu kształtach i rozmiarach pojawia się zatem pytanie o to czym w zasadzie różnią się efekty jakie pozwalają uzyskać?
Otóż rozmiar parasola jest ma znaczenie w przypadku kiedy używamy źródła światła o określonej mocy. Do słabszych lamp wystarczą mniejsze parasolki z kolei mocne lampy błyskowe wymagają parasoli o większej średnicy by mogły równomiernie rozprowadzić światło. Dobrze dopasowany parasol (i odległość źródła światła od powierzchni parasola!) pozwala otrzymać równomiernie rozproszony i częściowo ukierunkowany snop światła. Im większy parasol tym większą powierzchnię jesteśmy w stanie równomiernie oświetlić rozproszonym światłem. Na przykład w przypadku parasola studyjnego bez trudu oświetlimy całą sylwetkę.
Parasolka fotograficzna jest na tyle uniwersalną konstrukcją, że na jej podstawie powstały również rozwiązania bardzo oryginalne a przy tym również użyteczne. Jednym z nich jest porasolka-softbox. Modyfikator ten łączy kilka zalet softboxu i parasolki. Jest bardzo mobilny, pozwala uzyskać zmiękczone i rozproszone światło a jednocześnie kieruje je w jedną stronę. Do wyboru mamy dwa warianty: transparentny i odbijający. Różnią się kątem rozprowadzania światła. Będzie większy w wersji transparentnej i nieco węższy w przypadku wersji odbijającej. Nie jest to co prawda kontrola na jaką pozwala klasyczny softbox ale dobry kompromis. Ponadto modyfikator taki jest znacznie tańszy od podstawowych softboxów.
Kolejne warianty parasolek fotograficznych skupiają się na ich uniwersalności i różnych wariantach płaszczyzn odbijających. Mamy zatem parasolki 2w1 i 3w1. Są to parasole transparentne, które pozwalają przyczepić płaszczyznę odbijającą srebrną bądź złotą. Tym samym kupując jeden modyfikator zyskujemy wiele różnych możliwości.
Jak z tego ogromu różnych wariantów wybrać odpowiedni parasol fotograficzny? Wszystko zależy od indywidualnych preferencji i tematów jakie fotografujemy. Część z prezentowanych modeli to dość drogie pomysły i te lepiej pozostawić na chwilę kiedy będziemy już mieć sporo doświadczeń i dużo fotograficznej pewności siebie. Dobrym pomysłem na początek jest podejmowanie prób z możliwie dużymi parasolkami 3w1 lub parasolko-softboxami. Uniwersalność tych rozwiązań pozwala na dużą swobodę w działaniu i zdobycie doświadczenia, które w fotografii jest naszym największym sprzymierzeńcem.
Komentarze
fotografia ślubna białystok:
Sprzęt pierwsza klasa